7 december 2023: Invloeden van de nieuwe Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) op Commissioning (PE-sessie)

Aart de Jong (Bestuurder NVDO Sectie Onroerend Goed en Tiberius Maintenance) is dagvoorzitter en trapt af door iedereen welkom te heten op deze bijzondere middag. Na een korte introductie worden de spreker geïntroduceerd en starten we de presentaties.

Hajé van Egmond, Senior Beleidsmedewerker Bouwkwaliteit & Bouwregelgeving, Ministerie van BZK neemt de zaal mee in het ontstaan van de Wkb. In 2002 ontstond het idee en is er begonnen met de eerste proeven, in 2015 is vervolgens begonnen met de wet- en regelgeving.

De omgevingswet gaat het bouwtechnisch deel en het ruimtelijk deel van elkaar splitsen. Hierdoor gelden per gemeente straks eigen regels en gaat de kwaliteitsborger over de technische bouwactiviteiten (met veiligheid als basis). Gemeentes gaan daardoor niet meer langs voor interne activiteiten.

Wat betekent bouwen onder kwaliteitsborging? Toezicht is en blijft een lapmiddel. Want als je een uitvoerende partij hebt die zich niet aan de regels houdt, kan je blijven controleren maar zal het niet goedkomen. Als iets niet aan de regels voldoet, is de aannemer straks verantwoordelijk voor zijn eigen fouten, dat is op dit moment niet het geval.

Doel van de Wkb Een betere positie van de bouwconsument door heldere verantwoordelijkheidsverdeling, het niet meer kunnen “verstoppen” achter de vergunning en zwaardere aansprakelijkheid voor bouwers. Bovendien wordt ingezet op betere bouwkwaliteit door focus op het eindresultaat (en niet op het bouwplan), prikkels voor interne kwaliteitsborging bouwers en de markt zelf voor kwaliteit laten zorgen.

Wat is een kwaliteitsborger? Een bedrijf of organisatie dat kennis en kunde in huis heeft en onafhankelijk te werk gaat (geen toezicht op eigen werk). Bij het beoordelen van een bouwwerk moet niet alleen het borgingsplan worden vastgesteld, maar ook het bouwplan en de uitvoering worden gecontroleerd. Dit kunnen aannemers zelf doen. Maar, is Commissioning dan hetzelfde als kwaliteitsborging? Of juist meer? Met de prikkelende vraag of Commissioners Kwaliteits-borgers overbodig maken, sluiten we af.

Harold Verkuijlen, Coördinator Bouw-kwaliteit, TÜV NORD Nederland gaat na een korte pauze dieper in op de rol van kwaliteits-borgers. Drie jaar geleden is hij al begonnen met de Wkb terwijl pas vanaf maart bekend is dat de wet per 1 januari 2024 ingaat. De laatste maanden waren, door de vergaderingen in de tweede kamer, toch nog spannend.

Wie de kwaliteitsborger inschakelt, heeft invloed op het moment waarbij de borger in het proces toetreedt en daarmee ook op het kostenplaatje. Daarbij kan er een keuze worden gemaakt uit verschillende Wkb-instrumenten om het proces te stroomlijnen.

Hoe kies je het juiste instrument?

Dat doe je door de volgende vragen te stellen:

• Met welke gevolgklasse heb je te maken?
• Wat is het niveau van de interne kwaliteitsborging?
• Is er eigen kwaliteitsborgingssoftware?
• Is er een keuringslijst op kwaliteitsborging?
• Kan het bedrijf zelf een risicobeoordeling opstellen?
• Is er voorkeur voor een kwaliteitsborger?

Hoe Commissioners invulling geven aan de borgingssystematiek

• Risicoanalyse: doel bepalen, beheers-maatregelen benoemen, risico’s identificeren en classificeren
• Keuringsplannen: frequentie, verantwoordelijkheden, moment keuring
• Beheersplan: bewijslastdocumenten zoals tekeningen, berekeningen, product-certificaten, test- en meetresultaten

De Commissioner kan de intermediair worden tussen de bouw en de kwaliteitsborger!

Lees hier de terugblik en bekijk hier de presentaties.